Νιώθω ιδιαίτερη χαρά, αλλά και τιμή που βρίσκομαι μαζί σας, για να χαιρετίσω την Επιμορφωτική διάλεξη που διοργανώνουν η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO και ο Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού.
Το θέμα της διάλεξης: «Καταπολέμηση της σεξουαλικής βίας κατά των παιδιών: Ο ρόλος των αθλητικών φορέων στην πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου», μας αγγίζει, αλλά και μας προβληματίζει. Ένα θέμα με ξεχωριστό ενδιαφέρον, το οποίο θα αναλύσει σε βάθος ο διακεκριμένος Ελλαδίτης επιστήμονας Δρ Γιώργος Νικολαΐδης. Το πλούσιο, γεμάτο εμπειρογνωμοσύνη βιογραφικό του, καταδεικνύουν, ότι ο Δρ Νικολαΐδης θα δώσει στους σύνεδρους την απαραίτητη πληροφόρηση, για την πρόληψη και καταπολέμηση του αρνητικού φαινομένου.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής εκστρατείας του Συμβουλίου της Ευρώπης «Ένα στα Πέντε», για τον τερματισμό της σεξουαλικής βίας ενάντια στα παιδιά, η οποία συγχρηματοδοτείται από το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη.
Οι συμμετέχοντες στην διάλεξη, Πολιτειακοί και αθλητικοί παράγοντες δίνουν ξεχωριστό κύρος στην εκδήλωση μας. Είναι μια εκδήλωση που ανοίγει νέους ορίζοντες συνεργασίας μεταξύ της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO και του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού, πάνω σε κοινωνικά θέματα. Και οι δύο Οργανισμοί έχουν σαν στόχο να επιμορφώσουν, αλλά και να ευαισθητοποιήσουν τους εμπλεκόμενους Φορείς για την πρόληψη και καταπολέμηση περιστατικών σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης ανηλίκων. Στόχος είναι να εμπεδωθεί το σύνθημα: ΣΠΑΣΕ ΤΗ ΣΙΩΠΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΓΚΑΛΗΨΗ.
Καλωσορίζω τον εισηγητή του θέματος Δρ Γιώργο Νικολαϊδη, ενώ θερμές ευχαριστίες απευθύνω στην Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO και ιδιαίτερα στον Γενικό Γραμματέα κ. Παύλο Παρασκευά, με τη διαβεβαιώσει ότι ο ΚΟΑ είναι έτοιμος για την αναβάθμιση αυτής της συνεργασίας που ξεκινήσαμε.
Θερμές ευχαριστίες και σε όλους που αποδέχθηκαν την πρόσκληση μας και συμμετέχουν στη σημερινή εκδήλωση.
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Η φυσική, κοινωνική και συναισθηματική αλληλεπίδραση που βιώνει κανείς μέσα από τη συμμετοχή στον αθλητισμό είναι καθοριστική για την ανάπτυξη της κοινωνικής συνοχής - όχι μόνο μεταξύ των παιδιών και των νέων, αλλά και μεταξύ αθλητών και αθλητριών όλων των ηλικιών. Η προσφορά του αθλητισμού ως προς τη δημιουργία ενός αρμονικού κοινωνικού συνόλου, χωρίς διακρίσεις, και η συμβολή του στον τομέα της ευρύτερης εκπαίδευσης είναι κοινώς αποδεκτά και σίγουρα ανεκτίμητης αξίας στοιχεία.
Κάθε άτομο – ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, φυλής, θρησκείας και κουλτούρας - έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στον αθλητισμό, σε ένα περιβάλλον που είναι πρωτίστως ασφαλές, όπως επίσης και ευνοϊκό για τη μέγιστη απόδοσή στο προτιμώμενο άθλημα της επιλογής του. Στο χώρο του αθλητισμού συχνά αναπτύσσονται στενές προσωπικές σχέσεις. Ενώ αυτό δικαίως θεωρείται ως θετική πτυχή της συμμετοχής, αποτελεί επίσης μια περιοχή σημαντικού κινδύνου για την εκδήλωση περιπτώσεων σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης, με σοβαρές μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες για τα θύματα, αλλά και για το θεσμό του αθλητισμού γενικότερα.
Δυστυχώς, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτοί οι κίνδυνοι δεν αναγνωρίζονταν, και το όλο θέμα θεωρείτο από πολλούς «ταμπού». Τα αποτελέσματα, ωστόσο, ερευνών και η προβολή του προβλήματος από τα μέσα ενημέρωσης, άλλαξαν σταδιακά τη στάση των αθλητικών οργανώσεων. Η ανάγκη για ανάπτυξη στρατηγικών και εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων, είναι κοινώς αναγνωρισμένη.
Στο χώρο του αθλητισμού, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη όχι μόνο ότι οι δράστες μπορεί να προσελκύονται από την ανεξέλεγκτη πρόσβαση που ο αθλητισμός προσφέρει συχνά σε παιδιά και ευάλωτους ενήλικες, αλλά επίσης ότι οι συγκεκριμένες δομές, αξίες και πολιτιστικές πρακτικές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συνθήκες ευνοϊκές για την κατάχρηση εξουσίας και εμπιστοσύνης και την εκδήλωση σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης. Ως εκ τούτου, προληπτικές στρατηγικές για τη διασφάλιση της προστασίας των παιδιών και των νέων από τέτοιες εμπειρίες είναι πλέον προτεραιότητα για την αθλητική κοινότητα.
H σύνταξη το 2007 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία των Παιδιών ενάντια στη Σεξουαλική Εκμετάλλευση και τη Σεξουαλική Κακοποίηση, γνωστή ως Σύμβαση Lanzarote, και η υιοθέτηση της από το Συμβούλιο της Ευρώπης, άνοιξαν το δρόμο για την εφαρμογή μέτρων και καλών πρακτικών που προστατεύουν τα δικαιωμάτων των παιδιών και διασφαλίζουν την ευημερία τους, σε κάθε τομέα της κοινωνίας.
Πληθώρα ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών – συμπεριλαμβανομένων και αθλητικών φορέων - έχουν καταθέσει τις δικές τους θέσεις σχετικά με το θέμα και έχουν προχωρήσει με ανάλογες συστάσεις. Η ΔΟΕ, για παράδειγμα, υιοθέτησε το 2007 δήλωση συναίνεσης σχετικά με την σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση στον αθλητισμό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη Λευκή Βίβλο (2007) αναγνωρίζει την ανάγκη προστασίας της «ηθικής και σωματικής ακεραιότητας των νέων» στον αθλητισμό, ενώ η Unicef (2010) στο εγχειρίδιο «Προστατεύοντας τα Παιδιά από τη Βία στον Αθλητισμό» τονίζει την απουσία ερευνητικών δεδομένων και την ανάγκη ανάπτυξης δομών και συστημάτων για πρόληψη του φαινομένου. Στις 29 Νοεμβρίου 2010, στη Ρώμη, το Συμβούλιο της Ευρώπης κήρυξε την έναρξη της εκστρατείας «Ένα στα Πέντε» («One in Five») κατά της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Το 2011, η ΔΟΕ χρηματοδότησε την ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού «Σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση στον αθλητισμό», το οποίο και προωθήθηκε ευρέως, έχοντας μεταφραστεί και σε πολλές γλώσσες.
Εξάλλου πέρσι, η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ομόφωνα θέσπισε τον «Περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμο του 2014 (Ν.91(Ι)/2014).
Ο Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού αντιμετωπίζει το θέμα με όλη τη σοβαρότητα που του αρμόζει και είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πληροφορήσω πως ήδη έχει προχωρήσει με σειρά από ενέργειες που στοχεύουν στην πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου. Χρειαζόμαστε μια συνεκτική δέσμη δράσεων, με συντονισμό σε εθνικό επίπεδο, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει και εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
Μέσω της Επιτροπής του «Γυναίκα και Αθλητισμός», ο ΚΟΑ συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο με θέμα «Προστασία από τη Βία και τη Σεξουαλική Παρενόχληση παιδιών και εφήβων στους χώρους Άθλησης» πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο το Νοεμβρίο 2012. Η Επιτροπή «Γυναίκα και Αθλητισμός» εκπροσώπησε τον Οργανισμό και στο συνέδριο «Βία με βάση το φύλο στον Αθλητισμό – προστασία ανηλίκων», που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, υπό την Ελληνική Προεδρία ΕΕ το 2014. Στο εν λόγω συνέδριο, η εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων στον οργανωμένο αθλητισμό, προτάθηκε ως βασικό μέτρο πρόληψης και προστασίας.
Το σημαντικότερο βήμα του Οργανισμού ωστόσο προς αυτή την κατεύθυνση, με πρωτοβουλία των μελών της Επιτροπής «Γυναίκα και Αθλητισμός», είναι αδιαμφισβήτητα η ετοιμασία εθνικού Κώδικα για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας στο χώρο του αθλητισμού στην Κύπρο. Η πρόταση για τον Κώδικα παρουσιάστηκε στη Βουλευτή και Γενική Εισηγήτρια για τα Παιδιά του Συμβουλίου της Ευρώπης, κυρία Στέλλα Κυριακίδου, και συμφωνήθηκε το γενικότερο του περιεχόμενο και η στρατηγική που θα ακολουθηθεί.
Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω σήμερα ότι ο Κώδικας βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο ολοκλήρωσης του και αφορά τόσο σε ανήλικους όσο και σε ενήλικους αθλητές, ενδεχόμενα υποκείμενους σε περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης, εκμετάλλευσης ή κακοποίησης και τους τρόπους αντιμετώπισης αλλά και πρόληψης τέτοιων περιπτώσεων.
Τα επόμενα μας βήματα, ως ΚΟΑ, είναι η διάδοση και η εφαρμογή του Κώδικα από όλους τους εμπλεκόμενους αθλητικούς φορείς σε Παγκύπρια βάση.
